Risico’s van de onkruidbrander onderschat

Precieze cijfers over ongelukken met onkruidbranders op gas heeft Brandweer Nederland niet. Maar dat er vaak iets misgaat, blijkt uit de talrijke meldingen. Mensen die met een onkruidbrander werken, lopen regelmatig brandwonden op. Ook menig buxushaagje of schuurtje moet eraan geloven en er komen woningbranden en zelfs gasflesexplosies voor. Daarom stelde Stigas de veiligheidsrichtlijnen ‘Onkruidbestrijding door verhitting’ op.

“De risico’s van de onkruidbrander worden onderschat”, stelt Diana Voorneveld, preventieadviseur bij Stigas, het kennisinstituut voor de agrarische en groene sector. Daarnaast spreekt Voorneveld uit haar ervaring als brandweervrouw. “Bijna ieder ongeluk met de onkruidbrander komt door ondeskundig gebruik”, vervolgt ze. “Je moet echt goed weten wat je doet en wat de gevaren zijn.”

Beoordeel de omgeving

“Het is belangrijk om van te voren de omgeving van de werkzaamheden te controleren. Is er een veilige afstand tussen het werk en de omstanders? Zijn er brandbare materialen in de buurt, zoals houten schuttingen of droge bladeren? Let ook op ventilatiegaten in muren”, waarschuwt Voorneveld. “Het isolatiemateriaal in de muur kan gemakkelijk gaan branden als je er te dichtbij komt met de brander. En natuurlijk moet je rekening houden met de weersomstandigheden. Vooral extreme droogte en wind zijn verraderlijk; één vonkje kan al een brand veroorzaken.”

Voorbereiding en instructie

“Gebruik alleen CE-gemarkeerde apparatuur en goedgekeurde gasflessen en brandblussers”, benadrukt Diana. “Zorg eventueel ook voor voldoende watervoorziening om bij een beginnende brand snel in te grijpen. Van belang is verder dat medewerkers goed geïnstrueerd zijn over de risico’s van werken met de onkruidbrander. Ze moeten beseffen dat brandwerende kleding en andere persoonlijk beschermingsmiddelen echt nodig zijn, ook bij een kleine opdracht.”

Alternatieven bij hoog risico

“Zijn de risico’s van de werkzaamheden hoog, kijk dan of het veiliger kan”, adviseert Voorneveld tot slot. “Alternatieven zijn de elektrische onkruidbrander, borstelen of onkruid bestrijden met heet water. Deze methoden hebben uiteraard ook bepaalde risico’s, maar de kans op brandgevaar is nihil.”

Vijf tips voor veilig onkruidbranden

• Zorg dat medewerkers goed geïnstrueerd zijn over risico’s van werken met de onkruidbrander
• Stel brandwerende kleding en andere persoonlijke beschermingsmiddelen verplicht
• Zorg voor goedgekeurde gasflessen en brandblussers
• Controleer vooraf apparatuur, omgeving en weersomstandigheden
• Kijk bij situaties met een hoog risico of een alternatieve methode mogelijk is

Uitbreiding arbocatalogus

In de arbocatalogus hoveniers en groenvoorziening staan de risico’s beschreven van chemievrije onkruidbestrijding. Deze arbocatalogus is geschreven door VHG-werkgevers en werknemers, samen met Stigas. Er wordt momenteel gewerkt aan een uitbreiding van de arbocatalogus met de volledige richtlijnen over onkruidbestrijding door verhitting.

Voor een digitale versie: de link naar chemievrije onkruidbestrijding in de arbocatalogus