Ongevalsanalyse: Boom raakt zager

Het verhaal van het slachtoffer, een boomverzorger

Ik ben met mijn collega aan het bomen zagen. Ik zaag ze aan de grond af en ontdoe deze van de takken. Het ging mis toen ik een schuin hangende eik aan de rand van een akker velde. Ondanks een mooie valkerf, breuklijst en gebruik van de haltebandmethode (de methode voor schuin hangende bomen in de velrichting) ging het toch mis. De eik van ongeveer 45 cm doorsnede brak niet door toen hij de akker raakte, maar veerde op in de richting waarin ik weg liep over mijn vrij gezaagde vluchtweg. De onderzijde van de stam trof mij vier meter van de oorspronkelijke zaagplek vol op de onderrug. De BHV verliep goed, evenals mijn herstel. Ondanks dat ik alle opleidingen goed gevolgd en uitgevoerd heb, gaat het toch mis. “Ik sport veel en sta al meer dan 10 jaar aan de zaag en toch gaat het mis”.

Waar ging het mis?

De boom veerde op en sprong veel verder terug dan te verwachten was.

Hoe kon het gebeuren?

De boom stond onder spanning en viel met grote kracht op de akker. Door de combinatie van de valsnelheid van de boom, de plaats en de vorm van de takken ontstond er een enorme dynamische kracht in de richting van de zager die terwijl hij wegliep van de boom ingehaald en geraakt werd.

Wat valt hiervan te leren?

• Met de haltebandmethode heb je minder tijd om weg te komen dan met een normale velmethode, omdat de boom met grotere snelheid valt. Door de afwijkende plaats en vorm van de takken had deze vallende boom zich verder verplaatst dan je zou verwachten.
• Je leert deze en andere gevaren in je zaagopleiding(en), maar je bent je niet altijd bewust van die gevaren. Dat komt door gewoonte of veel ervaring; het loopt immers steeds goed af. Daardoor krijgen risico’s minder aandacht. Het is noodzakelijk om werkinstructies regelmatig te herhalen aan de hand van voorbeelden uit de praktijk.
• Volg periodiek een herhalingstraining, bijvoorbeeld elke drie jaar. Bekijk voor de specifieke competenties de richtlijn standaardisatie praktijkopleidingen.